ไม่มีคนเลว คนโง่ หรือคนขี้เกียจในโลก

จั่วหัวมาด้วยหัวข้อที่ชวนให้โดนด่าอีกแล้ว ….

ถ้าวันนี้ผมบอกว่าคุณไม่ได้เป็นคุณละ?
ลองสมมติเล่นๆ ว่าถ้าเราไม่ได้เกิดมาที่ครอบครัวนี้ที่นี่ แต่เกิดไปอยู่ที่อันแสนไกลในซีเรีย หรือเกิดที่ประเทศคองโกที่ได้ชื่อว่ายากจนที่สุดในโลกในสภาวะที่แค่คิดว่าจะหาอะไรกินเข้าเพื่อให้ยังรอดอยู่ในวันพรุ่งนี้ก็ยังเป็นเรื่องไกลเกินฝัน หรือเกิดในครอบครัวกะเหรี่ยงที่อาศัยอยู่กลางป่าที่เป้าหมายของชีวิตคือการได้สัญชาติของสักประเทศ…

เราจะยังเป็นอย่างที่เป็นอยู่นี่ไหม? เราจะยังเชื่อในศาสนาแบบนี้ไหม เราจะยังมีความคิดก้าวหน้าหรือมาถกเถียงกันด้วยเรื่องอันแสนไร้สาระนี่ไหม?

ฟังดูไกลตัวสินะ งั้นลองขยับเข้ามาในสเกลที่ใกล้ตัวหน่อย… ลองดูสลัมใกล้ๆตัวคุณ สลัมที่คนในสลัมด่ากันด้วยถ้อยคำหยาบคายเป็นเรื่องปกติ การทำเรื่องอุกอาจผิดกฏหมายเป็นคุณธรรมที่ได้รับการยกย่อง ความกล้าหาญ สัจจะ คือกฏหมายที่พวกเขามี! ถ้าลองมองเข้าไปในโลกเดียวกับเขา ด้วยสายตาเดียวกับเขาเราจะมองเขาต่างไปจากเดิมไหม?

ในทางตรงกันข้าม คุณคิดว่าทุกเรื่องราวดีๆในชีวิต ทุกการประสบความสำเร็จ มันเป็นผลพวงจากความพยายามของคุณหรือเปล่า มันเกิดจากความเก่ง พรสวรรค์ของคุณใช่ไหม?

บิลเกตต์ มาร์คซักเกอร์เบิร์ค สตีฟจ็อบ แจ็คหม่า คนเหล่านี้คือคนที่สังคมยอมรับว่าพวกเขาประสบความสำเร็จ แต่หากไม่ใช่พวกเขาที่อยู่ในสถานการณ์นั้นละ? จะมีคนอื่นที่ไม่ได้ชื่อ สตีฟจ็อบมายืนอยู่ที่เดียวกันไหม จะมีคนจีนคนอื่นที่ไม่ได้ชื่อแจ็คหม่ามาเป็นเจ้าของบริษัทยักษ์ใหญ่แทนหรือเปล่า

มาถึงตรงนี้หลายคนอาจจะเริ่มตั้งคำถามว่า แล้วไง? เพราะทั้งหมดมันก็เป็นเพียงเรื่องสมมติ เราไม่สามารถจู่ๆไปเกิดในที่ห่างไกลหรือสตีฟจ็อบจะหายไปจากประวัติศาสตร์เฉยๆได้ แต่การมองโลกในมุมที่ละทิ้งว่าปัจเจก คือคนหนึ่งคนใดเป็นต้นเหตุแห่งความสำเร็จหรือล้มเหลว มันทำให้เรามองโลกไปได้กว้างกว่าที่เคยเป็น การที่เราสร้างสังคมที่เราเอาเปรียบคนที่ด้อยกว่า (เช่นคนในที่ห่างไกลมีโอกาสได้รับการศีกษา หรือบริการทางการแพทย์ที่ต่ำกว่า) แล้วเรายังไปมองว่าความจน ความโง่ ที่เขาประสบนั้นเป็นผลจากพวกเขาเองที่ไม่ดีเองนั้นเป็นการผลักภาระออกไปให้พ้นตัวเฉยๆ

มุมมองนี้ช่วยให้เรามองมนุษย์เป็นมนุษย์ธรรมดาที่เท่าเทียมกัน มองผู้บริหาร มองลูกจ้าง มองชนชั้นแรงงานว่าเป็นคนเท่าๆกับที่ตัวเราเป็น แล้วเข้าอกเข้าใจที่มาที่ไปที่ครอบความเป็นคนจริงๆเหล่านั้นเอาไว้ ทำให้เราลดอัตตาของความรู้สึกสำคัญตัว ซึ่งเป็นต้นตอของความเจ็บปวดใจทั้งหลายและเข้าใจมนุษย์อย่างที่มนุษย์เป็นจริงๆ