ความแตกต่าง คือสิ่งที่ต้องย้ำเตือนตัวเองอยู่เสมอ

จำไม่ได้ว่านี่เป็นครั้งที่เท่าไหร่ที่เขียนเรื่องของความแตกต่างกัน
แต่มันเป็นเรื่องที่ต้องย้ำเตือนตัวเองให้เข้าใจ

ไม่มีใครที่มีมุมมองเดียวกัน

ดังนั้นความเชื่อ ความเห็น ของแต่ละคนจึงแตกต่างกัน
นี่เป็นเรื่องที่เราต้องย้ำเตือนตัวเองอยู่เป็นระยะ ๆ

เพราะเราก็ต่างก็เคยปกป้องความคิดหรือความเชื่อของตัวเองมาบ้าง

ในสถานการณ์ที่เราเจอคนที่เห็นต่างหรือเชื่อไม่เหมือนเรา มันจะมีความรู้สึกเหมือนเขากำลังต่อสู้กับเรา ท้าทายเราอยู่
สัญชาตญาณการปกป้องตัวเองจึงเริ่มทำงาน

แน่นอนว่าเป็นพื้นฐานของสัตว์สังคมที่มีมาแต่ยุคบรรพกาล

แม้เราจะก้าวพ้นยุคที่ต้องรวมตัวกันล่าสัตว์เพื่อความอยู่รอดมานานแล้ว แต่ซอร์ฟแวร์รุ่นเก่านี้ยังคงถูกเขียนอยู่ในพื้นที่ที่ลึกเกือบที่สุดของสมอง

เมื่อค้นพบสัญญาณว่าจะมีสิ่งแปลกปลอม สัญชาตญาณเตือนภัยเราจึงทำงาน หลายครั้งลากไปสู่การลากคู่กรณีเข้าสู่สมรภูมิแห่งการโต้แย้ง ไปจนเกินกว่าที่สมองส่วนเหตุผลจะทำงานได้ทัน

ข่าวร้ายคือ เมื่อเราเข้าสู่สมรภูมิแห่งการโต้แย้งแล้ว สมองส่วนเหตุผลจึงสร้างสิ่งที่เหมือนเหตุผลมาอธิบายมันอีกที เราจึงมีตรรกะวิบัติเกิดขึ้นมากมาย จนเขียนออกมาเป็นหนังสือได้ หลายๆเล่ม

เราจะไม่สามารถเริ่มแก้ปัญหาใด ๆ ได้เลยถ้าเราไม่เคยรู้ว่ามันมีอยู่

ข่าวดีถ้าอ่านมาถึงตรงนี้แล้วคุณเห็นด้วยกับมัน แปลว่าคุณยอมรับว่ามันมีอยู่จริง ซึ่งเมื่อเรารู้ทันมันซึ่งก็อาจจะไม่ได้เกิดขึ้นได้ทุกครั้ง แต่เมื่อเรารู้ทันนั่นอาจทำให้เราหยุดลากคู่กรณีเข้าสู้สมรภูมิ รวมถึงเราเองไม่เข้าร่วมสมรภูมิที่ไม่จำเป็นนี้

เพราะเราอาจไม่มีทางรู้เลยว่าครวามเชื่อของคนอื่นนั้นผิดและความเชื่อของเราถูกต้องที่สุด (ใช่เราอาจจะเชื่อว่าเราถูกจริง แต่ใครจะไปรู้ เหมือนที่ครั้งหนึ่งเราเคยเชื่อว่าสิ่งที่เล็กที่สุดคืออะตอมแล้วมันก็เปลี่ยนไป)

และไม่เคยมีใครเปลี่ยนแปลงคนอื่นได้ด้วยคำพูดครั้งเดียว คนเราจะเปลี่ยนแปลงความคิดได้ต้องเกิดจากการสะสม การเข้าใจทีละเล็กละน้อย ด้วยตัวเอง(ย้ำตัวหนา ขีดเส้นใต้สองเส้น)

ดังนั้นจงย้ำเตือนตัวเองไว้เสมอว่าคนเรานั้นอาจแตกต่างกัน ทั้งความเชื่อ วัฒนธรรมและเหตุผล
ไม่มีอะไรดีหรือแย่กว่ากัน เพราะทุกอย่างล้วนมีที่มาที่ไป
สิ่งที่เราทำได้คืออย่าไปลาก หรือเข้าร่วมสู่สมรภูมิแห่งการโต้แย้งที่เอาตัวเราเป็นที่ตั้ง
การแลกเปลี่ยนแนวความคิดกันเป็นเรื่องที่ดีและมีประโยชน์แต่ต้องไม่ถึงกับด่าทอ ทำร้ายกันไปเกินกว่าขอบเขตที่เราเรียนรู้ซึ่งกันและกันเลย

จงย้ำเตือนเอาไว้ (บอกตัวเอง)