Posted by ทำไมป่าจึงมีกลิ่นที่ทำให้เรารู้สึกดี
นี่ก็เป็นอีกเรื่องที่ค้างคาใจผมมาอย่างยาวนาน
คือเวลาเดินป่าในหลายๆประเทศป่าแต่ละที่มีกลิ่นที่ไม่เหมือนกัน
แม้ความรู้สึกร่วมที่เหมือนกันคือความสดชื่นและผ่อนคลายแต่ก็ยังมีความแตกต่างอยู่
เอาแค่ในเมืองไทยป่าทางเหนือ กับทางใต้ก็ไม่เหมือนกันแล้ว
ทำไมเป็นแบบนั้น?
ความสงสัยนี้ค้างคาอยู่ในหัวผมมานานจนกระทั่งวันนี้ได้ไปเจอกับประโยคสั้นๆใน Science Illustrated Thailand ว่า
“นักท่องเที่ยวหลายคนคงได้สัมผัสประสบการณ์ความรู้สึกสดชื่นเย็นสบายจากการสูดอากาศในประเทศแถบสแกนดิเนเวีย ซึ่งสาเหตุที่ทำให้อากาศแถบนั้นชุ่มฉ่ำเย็นสบาย เพราะมันเป็นคาบสมุทรที่ยื่นออกไปในทะเล ทำให้ได้รับความชุ่มชื้นจากกระแสลมตะวันตกอย่างพอเหมาะ นอกจากนั้น โมเลกุลของสารระเหยในอากาศก็มีส่วนสำคัญด้วย โดยเฉพาะสารน้ำมันหอมระเหยประเภท เทอร์ปีน (terpene) ที่หลั่งออกมาจาก ต้นสนเทอร์ปีน อันเป็นองค์ประกอบของกลิ่นสดชื่นในป่าสน ซึ่งน้ำยาซักผ้าและสเปรย์ดับกลิ่นรถยนต์หลายยี่ห้อก็ผสมสารที่สังเคราะห์เลียนแบบหรือสกัดมาจากเทอร์ปีนของต้นสนธรรมชาติเพื่อให้มีกลิ่นหอมสดหื่นนั่นเอง”
ฟังดูเหมือนปริศนาจะคลี่คลาย แต่เปล่าเลย …
เนื่องจากความอยากรู้ว่าไอ้สนเทอร์ปีนหน้าตามันเป็นยังไงเลยค้นต่อไปพบว่า…
มันไม่ใช่สนว่ะ
มันคือชื่อเรียกสารประกอบในธรรมชาติชนิดหนึ่งที่มีความหลากหลายมาก สามารถเจอได้จากทั้ง ต้นไม้ แมลง และจากกลุ่มสนและเฟิร์น หรือแม้แต่จากดิน (ถึงตรงนี้มีข้ออ้างที่จะบอกว่าตัวเองไม่ได้โรคจิตที่ชอบดมต้นสนกับเฟิร์นแล้ว)
เอาเข้าจริงแล้วไอ้เจ้าเทอร์ปีนนี่ก็ยังดูเป็นความลับอยู่มาก ว่ามันควรจะมีอะไรเป็นองค์ประกอบกอบบ้าง
เอาเป็นว่าส่วนใหญ่ก็มักเป็นองค์ประกอบที่อยู่ในพวกน้ำมันหอมระเหยนั่นแหละ
ว่าแต่มันมีประโยชน์อะไรละ
หลังจากที่สมองเริ่มบวมเนื่องจากอ่านเรื่องเทอร์ปีนไปเยอะมากก็ไปพบกับงานวิจัยชิ้นนึง
เป็นงานวิจัยเกี่ยวกับกัญชาว่านอกจากสารกลุ่ม CBD และ THC แล้ว อีกสิ่งหนึ่งที่อยู่ในกัญชา และเป็นสิ่งที่ทำให้ receptor ของมนุษย์รับเอาสารพวกนี้ไปใช้คือ เทอร์ปีนนี่เอง โดยกลุ่มสารประกอบพวกเทอร์ปีนทำหน้าที่เหมือนเป็นตัวกระตุ้นให้ receptor ในจมูก, เนื้อเยื่อ(เนื้อเยื่ออะไรวะ??) และในเยื่อหุ้มเซลล์ทำงาน
ถึงตรงนี้ก็ไม่อยากอ่านไปต่อแล้ว
แต่ก็ทำให้ถึงบางอ้อที่ว่า ที่เราเข้าป่าแล้วมันมีเหมือนกลิ่นอะไรบางอย่างที่ทำให้เรารู้สึกดีนั่นเป็นเพราะ
เทอร์ปีนที่ล่องลอยอยู่ในอากาศที่ทำให้ receptor ของเราทำงานนั่นเอง เพื่อรับเอาสารบางอย่างเข้าไปทำงานอะไรบางอย่าง ฟังดูสับสนแหะ
แถม1 : มีงานวิจัยอนนึงตีพิมพ์ใน NCBI ชื่อว่า Terpenes from Forests and Human Health. หรือถ้าแปลไทยคงเป็น ความสัมพันธ์ระหว่างเทอร์ปีนจากป่ากับสุขภาพของมนุษย์
ซึ่งประโยคแรกของ Abstract เขียนไว้ว่า “Forest bathing has beneficial effects on human health via showering of forest aerosols as well as physical relaxation.” หรือ
“การอาบป่ามีประโยชน์ต่อสุขภาพของมนุษย์ด้วยการอาบเอาละอองอากาศของป่าทำให้เรารู้สึกผ่อนคลาย”
ซึ่งเอาจริงๆถ้าเข้าไปอ่านจะยิ่งช็อคคือ งานวิจัยเคลมไว้ตั้งแต่
การต่อต้านการอักเสบ, การลดการเติบโตของเนื้องอก, ไปยันการปกป้องระบประสาทและสมอง
ไปใช้กำลังภายในหาอ่านเอาเองเน้อ
แปลว่าที่ป่าเป็นป่าเพราะละอองอากาศที่อยู่ในป่า
เอาเป็นว่าไปอาบป่ากันเถอะ
Generalist Story 